10/1/2023
Υψηλός πληθωρισμός και ακρίβεια, ενεργειακή και επισιτιστική κρίση. Μια δύσκολη εξίσωση που επιβραδύνει την οικονομική ανάπτυξη και δημιουργεί αβεβαιότητα για το παγκόσμιο μέλλον λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, της κλιματικής αλλαγής αλλά και της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Όλα αυτά δημιουργούν οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που θα πρέπει να αντιμετωπισθούν με πολιτικές σταθερότητας και ανάπτυξης. Τα παραπάνω αναφέρονται στην έρευνα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ όπου με πρόσφατη έκθεσή του επισημαίνει ότι η παγκόσμια πολιτική αστάθεια βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο από την οικονομική κρίση του 2008.
Επομένως, το ερώτημα που ανακύπτει είναι το εξής: μπορούν οι αλλεπάλληλες κρίσεις σε συνδυασμό με την πολιτική αστάθεια να σταματήσουν την ανάπτυξη των χωρών;
Το πρόσφατο παρελθόν μας αποδεικνύει ότι οι κρίσεις (γεωπολιτικές και υγιειονομικές) σε συνδυασμό με διάφορες πολιτικές αναταραχές οδηγούν σε ολέθρια οικονομικά προβλήματα, με πρόσφατο παράδειγμα τα γεγονότα στη Μεγάλη Βρετανία.
Συγκεκριμένα, η γεωπολιτική κρίση και ο πληθωρισμός σε συνδυασμό με εσωτερικά προβλήματα της κυβέρνησης Τζόνσον οδήγησαν την Μεγάλη Βρετανία σε έντονη πολιτική αστάθεια στο δεύτερο μισό του 2022 οδηγώντας τον Πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον και στη συνέχεια τη Λιζ Τρας σε παραίτηση μέσα σε διάστημα 3 μηνών. Ως αποτέλεσμα είχαμε την κατακόρυφη πτώση του χρηματιστηριακού δείκτη του Λονδίνου FTSE-100, ενώ η ισοτιμία Βρετανικής Λίρας-Δολαρίου ΗΠΑ έφτασε σε ιστορικό χαμηλό επίπεδο 30ετιας στα τέλη Σεπτεμβρίου. Έχοντας πλέον χαμηλά επίπεδα επενδύσεων αλλά και πτώση των εξαγωγών, η Βρετανία οδηγήθηκε σε μία έντονη οικονομική κρίση η οποία φαίνεται να θέτει τη χώρα σε δυσμενή τροχιά αν μάλιστα συνυπολογίσουμε τη δυσμενή κατάσταση που είχε εισέλθει η χώρα, όπως και άλλες χώρες εντός Ευρώπης λόγω του Brexit, της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης. Οι επενδυτές πλέον αναμένουν πολιτικές οικονομικής σταθερότητας που θα ανατρέψουν την οικονομική επιβράδυνση που δημιουργήθηκε από το πολιτικό χάος στη Βρετανία, για να επιστρέψουν και να θέσουν ξανά τη χώρα σε αναπτυξιακή τροχιά, κάτι που υποσχέθηκε και ο νέος Πρωθυπουργός Σούνακ.
Όπως όλοι γνωρίζουμε πλέον, η πολιτική σταθερότητα παίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας αφού ευνοείται από την προσέλκυση νέων επενδύσεων. Έτσι, οι επενδυτές παρακινούνται να παρέχουν τα κεφάλαιά τους σε μια χώρα που παρουσιάζει σταθερό πολιτικό κλίμα με υψηλό βαθμό αποτελεσματικής διακυβέρνησης. Τα αποτελέσματα από εμπειρικές μελέτες δείχνουν ξεκάθαρα ότι η πολιτική αστάθεια έχει αρνητική σχέση με την οικονομική ανάπτυξη και αναφέρουν ότι, όταν μια χώρα γίνεται πολιτικά σταθερή τότε τείνει να έχει θετικό αντίκτυπο στην οικονομική ανάπτυξη.
Στην περίπτωση της χώρας μας παρατηρούμε τα τελευταία τρία χρόνια ένα υψηλό ποσοστό ανάπτυξης (σε σχέση με τον αντίστοιχο μέσο όρο στην Ευρώπη), αύξηση στις εξαγωγές και στα έσοδα από τον τουρισμό αλλά και αύξηση στις καταθέσεις και μείωση στο ποσοστό ανεργίας.
Η δυναμική και οι αντοχές που έχει αποκτήσει η ελληνική οικονομία δείχνουν -βάσει πάντα των περισσότερων δεικτών- πως ο ρυθμός της θα επιβραδυνθεί μεν το 2023 λόγω της παγκόσμιας ύφεσης που αναμένεται, αλλά δεν θα ανακοπεί. Όλα δείχνουν ότι θα καταφέρει και θα βγει σχετικώς άνετα από μια δύσκολη και κυρίως υφεσιακή περίοδο στην οποία θα εισέλθει η ευρωζώνη.
Η πρόβλεψη για ρυθμό ανάπτυξης στο 1,8% το 2023 είναι τρεις φορές πάνω από το ευρωπαϊκό μέσο όρο. Προφανώς η επιβράδυνση της οικονομίας θα είναι σημαντική, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, όμως διατηρείται μια σημαντική απόσταση ασφαλείας από το υφεσιακό πεδίο. Κυρίως, όμως, αποδεικνύεται ότι η ελληνική οικονομία έχει ισχυρές αντιστάσεις απέναντι στις σφοδρές διεθνείς αναταράξεις που προκάλεσαν η ενεργειακή κρίση και η σύρραξη στην Ουκρανία.
Η πολιτική σταθερότητα (ενόψει και των εκλογών το 2023) αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω την ανάπτυξη στη χώρα μας και να φέρει οικονομικά έσοδα λόγω και της αυξημένης επενδυτικής.
Η διαρκής βελτίωση φυσικά του οικονομικού περιβάλλοντος σε συνδυασμό με τη χρηματοδοτική «δύναμη πυρός» του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ, ανοίγουν παράθυρο νέων ευκαιριών για τις ελληνικές αλλά και ξένες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.
Για πρώτη φορά άλλωστε η χώρα μας στη σύγχρονη ιστορία της έχει στη διάθεσή της τόσους πολλούς πόρους προκειμένου να χρηματοδοτήσει την οικονομία της. Για να σας δώσω μία τάξη μεγέθους, οι πόροι του νέου ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μαζί με ένα αριθμό άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων (όπως η Κοινή Αγροτική Πολιτική, η Πρωτοβουλία CEF II) αθροιστικά πλησιάζουν τα 77 δισ. ευρώ, αντιστοιχούν σε δυόμισι φορές την οικονομική ενίσχυση που έλαβε μεταπολεμικά η χώρα μας στο πλαίσιο του Σχεδίου Μάρσαλ.
Στόχος μας πλέον για τα επόμενα χρόνια, ακόμη και εντός του 2023 είναι να δημιουργήσουμε μια ανθεκτική οικονομία που θα έχει σταθερούς αναπτυξιακούς ρυθμούς και θα μπορεί να ανταπεξέλθει σε οποιαδήποτε εν δυνάμει κρίση.
Ανακοίνωση
Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 10/1/2023
