Kοινοτικοί πόροι και ψηφιακός μετασχηματισμός της οικονομίας - Άρθρο του ΓΓΔΕ και ΕΣΠΑ Δ. Σκάλκου

10/10/2022

​Ανάμεσα στις μεγατάσεις που διαμορφώνουν την οικονομία και την κοινωνία των επόμενων χρόνων (κλιματική κρίση, δημογραφικό, τεχνολογικές αλλαγές), ο ψηφιακός μετασχηματισμός της οικονομίας είναι ο κατεξοχήν τομέας δραστηριότητας που μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την επιτυχή προσαρμογή σε αυτές. Η πρόσφατη κρίση της πανδημίας επιτάχυνε τις διαμορφούμενες τάσεις, αλλάζοντας ραγδαία το οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον. Η ψηφιοποίηση προχώρησε με γρήγορους ρυθμούς όμως ταυτόχρονα διευρύνθηκε το ψηφιακό χάσμα ανάμεσα στις ευρωπαϊκές περιφέρειες.

Απέναντι στην πρόκληση του ψηφιακού μετασχηματισμού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί την Ψηφιακή Πυξίδα (Digital Compass) με ορίζοντα το 2030, μία φιλόδοξη στρατηγική που περιγράφει το όραμα για μία περισσότερο ανταγωνιστική και περιβαλλοντικά βιώσιμη οικονομία που περιλαμβάνει όλους τους πολίτες και ταυτόχρονα διατυπώνει έναν οδικό χάρτη για την αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων, την ανάπτυξη των ψηφιακών υποδομών, τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων και των δημοσίων υπηρεσιών.

Στο νέο περιβάλλον η Ελλάδα καλείται να τρέξει ταχύτερα από τους εταίρους της προκειμένου να καλύψει την καταγεγραμμένη υστέρησή της σε μία σειρά δεικτών όπως το δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (Digital Economy and Society Index-DESI), με χαμηλές επιδόσεις συγκριτικά με τους εταίρους της, κύρια στη συνδεσιμότητα και τις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες, παρότι συντελείται σημαντική πρόοδος. Για το σκοπό αυτό εφαρμόζει τη Βίβλο του Ψηφιακού Μετασχηματισμού για την περίοδο 2020-2025, με κύριους άξονες τη συνδεσιμότητα, τις ψηφιακές δεξιότητες, την ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων, την ψηφιοποίηση του Δημοσίου, την ψηφιακή καινοτομία και την αξιοποίηση προηγμένων τεχνολογιών.

Η επίτευξη των παραπάνω στόχων απαιτεί την κινητοποίηση σημαντικών δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων. Είναι ενδεικτικό ότι οι κατ' έτος ανάγκες του ψηφιακού μετασχηματισμού των ευρωπαϊκών οικονομιών υπολογίζονται σε 125 δις ευρώ. Στην κάλυψη αυτού του επενδυτικού κενού οι κοινοτικοί πόροι μπορούν και πρόκειται να συμβάλλουν καθοριστικά.

Η χώρα μας έχει στα επόμενα χρόνια τη δυνατότητα αξιοποίησης νέων και αυξημένων πηγών χρηματοδότησης, κύρια το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027, που συνιστούν ένα μοναδικό παράθυρο ευκαιρίας για την ψηφιακή μετάβαση της οικονομίας και του κράτους.

Ειδικότερα, το Σχέδιο Ελλάδα 2.0 δεσμεύει το 23,3 % των διαθέσιμων πιστώσεων στους στόχους του ψηφιακού μετασχηματισμού, ήτοι 3,35 δις ευρώ. Σε αυτά περιλαμβάνονται σημαντικές επενδύσεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του δημόσιου τομέα (1,3 δις ευρώ), την ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων (375 εκατ. ευρώ), τη βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων 350 χιλιάδων πολιτών (680 εκατ. ευρώ), την ανάπτυξη δικτύων 5G (160 εκατ. ευρώ), την υλοποίηση διασυνοριακών σχεδίων (όπως τα υποθαλάσσια καλώδια ινών Ελλάδας-Κύπρου και τον διάδρομο 5G Θεσσαλονίκης-Σόφιας-Βελιγραδίου) καθώς και την προώθηση μεταρρυθμίσεων όπως η μετάβαση στην τεχνολογία 5G, η δια-λειτουργικότητα των Μητρώων, η στρατηγική για τη διακυβέρνηση των δεδομένων και την κυβερνοασφάλεια στο Δημόσιο.   

Αντίστοιχα, το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 περιλαμβάνει ένα νέο οριζόντιο Πρόγραμμα Ψηφιακού Μετασχηματισμού, συνολικού προϋπολογισμού ενός δις ευρώ,  το οποίο και έχει ήδη εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι δράσεις του νέου Προγράμματος στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στην ενίσχυση του ψηφιακού μετασχηματισμού 2.200 επιχειρήσεων, τη βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων 534.000 πολιτών και 74.000 στελεχών της δημόσιας διοίκησης, την ανάπτυξη της πρόσβασης σε ευρυζωνικές υπηρεσίες 670.000 κατοικιών και 98.000 επιχειρήσεων.

Συμπερασματικά, η χώρα μας διαθέτει ολοκληρωμένο σχέδιο για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας καθώς και τους αναγκαίους πόρους για τη χρηματοδότησή του. Έχει λοιπόν όλες τις αναγκαίες προϋποθέσεις ώστε να  συμμετάσχει στις νέες συνθήκες με ευνοϊκούς όρους, διαμορφώνοντας ένα περιβάλλον ευημερίας για όλους τους Έλληνες πολίτες. 

*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Ετήσια Έκδοση με θέμα «Ψηφιακός Μετασχηματισμός 2022», που κυκλοφόρησε στο πλαίσιο της Έκθεσης Beyond 4.0 στη ΔΕΘ​