17/5/2023
«Το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΠΕΠ) Πελοποννήσου 2014-2020 ολοκληρώνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο» δηλώνει στην «Ε» ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ Δημήτρης Σκάλκος και προσθέτει «Το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 καλείται να συμβάλει στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της οικονομίας μας μέσω της ενίσχυσης της βιώσιμης ανταγωνιστικότητας και της κοινωνικής συνοχής των περιφερειών της χώρας.
Μιλώντας για το νέο ΕΣΠΑ ο κ. Σκάλκος τονίζει ότι «πρέπει σταδιακά να αλλάξουμε το μέχρι σήμερα συγκεντρωτικό μοντέλο διαχείρισης των δημοσίων επενδύσεων στη χώρα μας. Να εμπιστευτούμε την τοπική αυτοδιοίκηση και να μεταφέρουμε πόρους και αρμοδιότητες στον α΄ και τον β΄ βαθμό για τη διαχείριση των κοινοτικών προγραμμάτων».
Αναλυτικά η συνέντευξη που παραχώρησε στην «Ε» » ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ Δημήτρης Σκάλκος:
Καταρχάς θα ήθελα να ρωτήσω από ποιες πηγές προέρχονται οι πόροι Εταιρικού Συμφώνου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ);
Η Πολιτική Συνοχής, που υλοποιείται στη χώρα μας μέσω των Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, αποτελεί την κύρια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή των ευρωπαϊκών περιφερειών. Αντιστοιχεί περίπου στο 52% των συνολικών δημοσίων επενδύσεων στις χώρες της Συνοχής (ανάμεσά τους η Ελλάδα) και έχει να παρουσιάσει απτά αποτελέσματα. Η Ελλάδα είναι από τις πλέον ωφελούμενες χώρες στην κατανομή των πόρων της Πολιτικής Συνοχής και ενδεικτικά αναφέρω ότι την περίοδο 2000-2017 εισέρρευσαν στην οικονομία μας περισσότερα από 66 δις ευρώ. Με την αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων ενισχύθηκαν χιλιάδες επενδυτικά σχέδια, εκσυγχρονίστηκαν κρίσιμες υποδομές μεταφορών, αναβαθμίστηκαν κοινωνικές υπηρεσίες. Για τη νέα περίοδο 2021-2027 η χώρα μας έχει στη διάθεσή της πόρους που ανέρχονται σε 26,2 δις ευρώ, αυξημένους κατά 7% συγκριτικά με την τρέχουσα προγραμματική περίοδο.
Η Ελλάδα απορρόφησε ικανοποιητικά τους πόρους του ΕΣΠΑ που ολοκληρώθηκε;
Οι επιδόσεις της χώρας μας στην απορρόφηση των πόρων του ΕΣΠΑ 2014-2020 υπήρξαν περισσότερο από ικανοποιητικές. Η Ελλάδα βρίσκεται τα τελευταία τρία χρόνια στις πρώτες θέσεις στην απορρόφηση των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) στη σχετική κατάταξη των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μαζί με την «πρωτιά» στην έγκριση του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027 αλλά και τις επιδόσεις της στο νέο χρηματοδοτικό εργαλείο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η χώρα μας απέδειξε ότι μπορεί να σχεδιάσει και να διαχειριστεί αποτελεσματικά τα κοινοτικά Προγράμματα.
Η Περιφέρεια Πελοποννήσου πήγε καλά;
Ναι. Το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΠΕΠ) Πελοποννήσου 2014-2020 ολοκληρώνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Σήμερα η απορρόφησή του υπερβαίνει το 90% και κινείται οριακά πάνω από τον μέσο όρο των περιφερειακών Προγραμμάτων. Το Πρόγραμμα «κλείνει» συνεπώς με απόλυτη ασφάλεια, χωρίς απώλεια πόρων. Πρέπει όμως να δούμε και πίσω από τους αριθμούς καθώς με τους πόρους αυτούς χρηματοδοτήθηκαν χρήσιμα έργα υποδομών όπως στην ύδρευση, αστικές αναπλάσεις, κοινωνικές δομές, έργα πολιτισμού, κλπ. Και σήμερα το νέο ΠΕΠ Πελοποννήσου ξεκινά με δυναμισμό καθώς ο υψηλός αριθμός των ήδη συμβασιοποιημένων έργων εγγυάται την άμεση υλοποίησή του.
Το νέο ΕΣΠΑ ποιες δράσεις χρηματοδοτεί;
Το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 καλείται να συμβάλλει στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της οικονομίας μας μέσω της ενίσχυσης της βιώσιμης ανταγωνιστικότητας και της κοινωνικής συνοχής των περιφερειών της χώρας. Στο πλαίσιο αυτό, πρόκειται να χρηματοδοτήσει τα εθνικά σχέδια δράσης για τις Μεταφορές, την Έξυπνη Εξειδίκευση για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τα δίκτυα και τη συνδεσιμότητα, την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτήρια, τη διαχείριση κινδύνων, τη βιοποικιλότητα, το πόσιμο νερό, τις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, την κοινωνική ένταξη και τη μείωση της φτώχειας, την ισότητα των φύλων, τις πολιτικές για το παιδί, τη μακροχρόνια φροντίδα.
Η αυτοδιοίκηση πόσα χρήματα θα πάρει από το νέο ΕΣΠΑ;
Ως γενικό σχόλιο θα πω ότι πρέπει σταδιακά να αλλάξουμε το μέχρι σήμερα συγκεντρωτικό μοντέλο διαχείρισης των δημοσίων επενδύσεων στη χώρα μας. Να εμπιστευτούμε την τοπική αυτοδιοίκηση και να μεταφέρουμε πόρους και αρμοδιότητες στον α΄ και τον β΄ βαθμό για τη διαχείριση των κοινοτικών προγραμμάτων. Επί της αρχής θα έλεγα ότι, έργα και δράσεις μικρής κλίμακας ή έργα που υλοποιούνται σε τοπικό επίπεδο εξ ορισμού ανήκουν στο πεδίο ευθύνης της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Σε ότι αφορά τον β΄ βαθμό αυτοδιοίκησης, τις Περιφέρειες, υλοποιήσαμε τη δέσμευση του πρωθυπουργού για τη δέσμευση τουλάχιστον του 1/3 του συνολικού προϋπολογισμού του νέου ΕΣΠΑ στα Περιφερειακά Προγράμματα. Έτσι στο νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 τα ΠΕΠ ενισχύθηκαν χρηματοδοτικά με πρόσθετους πόρους 8,1 δις ευρώ.
Αναφορικά με τον α΄ βαθμό αυτοδιοίκησης, τους δήμους, οι διαθέσιμοι πόροι δεν μπορούν να προσδιοριστούν με ακρίβεια. Υπάρχουν βέβαια κάποιες αρχικές παραδοχές, όπως πχ η υποχρέωση δέσμευσης 1,5 δις ευρώ στις χωρικές επενδύσεις (ποσό που αντιστοιχεί σε μία αύξηση 50% από την τρέχουσα περίοδο 2014-2020). Σε γενικές γραμμές η χρηματοδότηση στους δήμους πρόκειται να κυμανθεί περίπου στα επίπεδα της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου. Ωστόσο αυτό που θα αποτελέσει καταλυτική διαφορά θα είναι η βελτίωση του συστήματος ωρίμανσης και υλοποίησης των έργων. Κατ' αυτόν τον τρόπο θα διατεθούν στην πράξη πολλαπλάσιοι πόροι στους δήμους.
Ο μέσος πολίτης, όχι άδικα τις περισσότερες φορές, αναρωτιέται για ποιο λόγο υπάρχει ακόμα έλλειμμα βασικών υποδομών παρά την γενναία χρηματοδότηση έργων από την Ε.Ε.
Δεν θα συμφωνήσω μαζί σας για την έλλειψη βασικών υποδομών. Στη δική μου οπτική η Πολιτική Συνοχής ήρθε να συμβάλει στην κάλυψη πραγματικά σημαντικών ελλείψεων που είχαν να κάνουν με το επίπεδο ανάπτυξης της χώρας τέσσερις δεκαετίες πίσω. Πλέον η Ελλάδα έχει ολοκληρώσει στο μεγαλύτερο μέρος τους τις βασικές υποδομές της. Υφίστανται όντως ακόμη ζητήματα όπως, αναγκαίες παρεμβάσεις σε επαρχιακούς οδικούς άξονες, συντηρήσεις έργων υποδομής, ανάπτυξη βιομηχανικών πάρκων, κέντρα logistics, τα οποία και βέβαια αντιμετωπίζονται σύμφωνα με συγκεκριμένο προγραμματισμό.
Υπάρχει επίσης μεγάλη μουρμούρα τόσο για το κόστος όσο και για τη διάρκεια υλοποίησης των έργων που υλοποιούνται με ευρωπαϊκούς πόρους. Το σχόλιο σας για αυτή την κριτική.
Αυτή η, βάσιμη από ορισμένες πλευρές, κριτική αφορά στο μεγαλύτερο μέρος της μια εποχή που έχει παρέλθει από καιρό. Η διαχείριση των κοινοτικών πόρων ακολουθεί το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο αλλά και το εθνικό σύστημα διαχείρισης και ελέγχου που διασφαλίζει την αποτελεσματική αξιοποίησή τους με διαφάνεια και λογοδοσία. Και βέβαια τα συγχρηματοδοτούμενα έργα ακολουθούν το εθνικό θεσμικό πλαίσιο για την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων και την υλοποίηση των έργων, με καθετί που αυτό συνεπάγεται.
Τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότεροι τεχνοκράτες ασχολούνται με την πολιτική. Υπάρχει ενδεχόμενο μετακίνησης σας στην πολιτική σκήνη;
Είναι γεγονός ότι η λεγόμενη «τεχνοπολιτική», δηλαδή η απασχόληση τεχνοκρατών σε θέσεις πολιτικής ευθύνης, έχει παραγάγει διεθνώς θετικά αποτελέσματα. Και η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη αξιοποίησε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ανθρώπους που μπορούσαν να συνεισφέρουν με τις ειδικές γνώσεις τους. Σε ότι με αφορά, είμαι απόλυτα ικανοποιημένος από την ευκαιρία που μου δόθηκε να προσφέρω τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Και είναι αυτονόητο για μένα ότι παραμένω έτοιμος να υπηρετήσω το δημόσιο συμφέρον από όποια θέση ευθύνης μου ζητηθεί.
Ανακοίνωση
Γενική Γραμματεία Δημοσίων Επενδύσεων - ΕΣΠΑ
Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 17/5/2023
