Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας - Πρόληψη και προαγωγή της ψυχικής υγείας με πόρους του ΕΣΠΑ

10/10/2023

Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας τιμάται κάθε χρόνο στις 10 Οκτωβρίου με την υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών. Αποτελεί μια ευκαιρία για τη βελτίωση της γνώσης, την ευαισθητοποίηση και την προώθηση δράσεων που προάγουν και προστατεύουν την ψυχική υγεία όλων, ως παγκόσμιο ανθρώπινο δικαίωμα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ορίζει την υγεία ως «κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι απλώς ως την απουσία ασθένειας ή αναπηρίας».

Στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014 – 2020 το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) συγχρηματοδότησε με περίπου 33 εκατ. ευρώ δράσεις που αφορούσαν μία ευρεία γκάμα υπηρεσιών όπως:

• Ενίσχυση κινητών μονάδων με παιδοψυχιατρικές υπηρεσίες
  
• ​Ειδικά Κέντρα Ημέρας για Αλτσχάιμερ
• Λειτουργία και στελέχωση παιδοψυχιατρικών τμημάτων σε παιδιατρικά νοσοκομεία
• Πρόγραμμα έγκαιρης παρέμβασης σε άτομα που πάσχουν από άνοια
• Ανάπτυξη υπηρεσιών ολοκληρωμένης κοινοτικής θεραπείας και κατ’ οίκον νοσηλείας
  
• Ενίσχυση εξειδικευμένων υπηρεσιών ψυχικής υγείας στα γενικά νοσοκομεία.
  

​Οι πόροι του ΕΚΤ+ που θα διατεθούν μέσω του ΕΣΠΑ 2021 – 2027 θα ενισχύσουν δράσεις που εντάσσονται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2021 - 2030.

Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2021-2030 εστιάζει στην αποασυλοποίηση χρόνιων πασχόντων και στην κοινωνική αντιμετώπιση των διαταραχών με την παράλληλη ενσωμάτωσή της στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στην ανάγκη προστασίας της ψυχικής υγείας.

Οι γενικοί στόχοι και οι προκλήσεις του Εθνικού Σχεδίου, συνοψίζονται στα εξής:

• ​Υπηρεσίες ψυχικής υγείας για όλους τους πολίτες χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις
  
• Συνέχιση της ανάπτυξης ενός συστήματος που θα ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού
  
• Εύκολη πρόσβαση
  
• Συνέχεια της φροντίδας βασισμένη σε επιστημονικά τεκμήρια και δεδομένα θεραπείας και φροντίδας
  
• Επικέντρωση στην βέλτιστη θεραπεία και αποκατάσταση των ασθενών
• Εξάλειψη του στίγματος που συνοδεύει την ψυχική νόσο
• Προστασία της αξιοπρέπειας και των ατομικών δικαιωμάτων των ασθενών​​
  
• Ενίσχυση της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και της πρόσβασης σε κοινωνικά αγαθά (εκπαίδευση, εργασία, αξιοπρεπές εισόδημα)
• Ενδυνάμωση των ασθενών και των οικογενειών τους
• Έλεγχος κόστους και ποιότητας υπηρεσιών.

Βασικές παράμετροι του Εθνικού Σχεδίου δράσης για τη ψυχική υγεία είναι: η μεταρρύθμιση της ψυχικής υγείας και της οριστικής μετάβασης στην Κοινοτική Ψυχική Υγεία. 

Σημαντική θα είναι και η αξιοποίηση και των σύγχρονων ψηφιακών τεχνολογιών στην επίτευξη των στόχων.

Στο πλαίσιο αυτό κατά τη νέα Προγραμματική Περίοδο του ΕΣΠΑ 2021 – 2027 θα συνεχιστεί η συγχρηματοδότηση από το ΕΚΤ+ των δράσεων εκείνων που δεν ολοκλήρωσαν τη διετή υλοποίησή τους στην ΠΠ ΕΣΠΑ 2014 – 2020 μέσω των Περιφερειακών Προγραμμάτων ενώ παράλληλα εξειδικεύονται νέες δράσεις που υποστηρίζουν το Εθνικό Σχέδιο.

Επιπρόσθετα μέσω του τομεακού Προγράμματος «Ανθρώπινο Δυναμικό και Κοινωνική Συνοχή» θα συγχρηματοδοτηθούν δράσεις που αφορούν συστημικές και πιλοτικές δράσεις για εκπαίδευση/ κατάρτιση προσωπικού, τον εκσυγχρονισμό και αναδιάρθρωση του θεσμικού πλαισίου για τη βελτίωση παροχής ποιοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, την αποτελεσματικότερη τομεοποίηση των υπηρεσιών στην κοινότητα, δράσεις ενημέρωσης / ευαισθητοποίησης και έγκαιρης παρέμβασης.

Ο ενδεικτικός προϋπολογισμός με τη συγχρηματοδότηση του ΕΚΤ + στην περίοδο 2021 – 2027 αναμένεται να ανέλθει στα 80 εκατ. ευρώ.​